Dezintegracja osobowości – objawy, przyczyny, leczenie

Co to jest dezintegracja osobowości?

Dezintegracja osobowości to złożony proces psychologiczny, który polega na rozpadzie umiejętności poznawczych, emocjonalnych i motywacyjnych. Taki stan może występować u pacjentów w różnym wieku, a jego efektem jest to, że osoba doświadczająca tego zaburzenia ma problem ze spójnością zachowania. Tutaj trzeba jednak zaznaczyć, że dezintegracja osobowości może mieć różne przyczyny, objawy i skutki. Na czym więc dokładniej polega i jak sobie z nią poradzić? Tego dowiecie się z dzisiejszego artykułu! Zapraszamy do lektury!

Spis treści:
1. Na czym polega dezintegracja osobowości?
2. Jakie są objawy dezintegracji osobowości?
3. Jakie są przyczyny dezintegracji osobowości?
4. Jak wygląda leczenie dezintegracji osobowości?
5. Jak wygląda proces leczenia dezintegracji osobowości w psychoterapii?

Osobowość to zespół unikalnego zestawu cech, zachowań, emocji i myśli danej osoby, które definiują każdego z nas. Gdy dochodzi do jej dezintegracji, mówimy tutaj o stanie, w którym zaburzeniu ulega integralność danej struktury. Oznacza to więc, że w odniesieniu do psychiki człowieka jej wewnętrzna organizacja ulega osłabieniu lub całkowitemu rozpadowi. Efektem takiego stanu jest problem z codziennym, właściwym funkcjonowaniem, w wyniku czego osoba borykająca się z tym zaburzeniem odczuwa sprzeczne emocje, doznaje ambiwalencji uczuć oraz nie potrafi właściwie oceniać. Nie jest to jednak konkretna jednostka chorobowa, ale termin używany w psychologii i psychoterapii, aby zdefiniować rozpad struktury osobowości lub zmiany w jej funkcjonowaniu.

Dezintegracja osobowości to stan, który może dawać bardzo różne objawy. Do tych najczęstszych z nich zaliczamy:

• ambiwalencję uczuć, czyli odczuwanie sprzecznych emocji wobec tego samego obiektu, osoby, wydarzenia, sytuacji,
• utratę zdolności oceniania sytuacji, czyli problem z oceną danego obiektu, osoby, wydarzenia, sytuacji
• utratę zdolności miary, czyli problem ze zdolnościami poznawczymi,
• poczucie odrealnienia, czyli odnoszenia wrażenia, że otaczający świat jest nierzeczywisty,
• utratę własnej tożsamości, czyli odnoszenia wrażenia, że jest się obcą osobą we własnym ciele.

Efektem takiego stanu jest konflikt wewnętrzny, w którym różne aspekty osobowości wydają się być ze sobą sprzeczne. To z kolei powoduje, że pacjent zmagający się z tym zaburzeniem traci zdolność czynności poznawczych, motywacyjnych i emocjonalnych. W wyniku tego osoba mająca dezintegrację osobowości może odczuwać wewnętrzne napięcie, dezorientację i stres, nie wiedząc, kim naprawdę jest lub jakie wartości i przekonania są dla niej istotne, co finalnie prowadzi do wycofania się z życia społecznego i stopniowego zamykania się w swoim świecie.

Niestety, przyczyn dezintegracji osobowości może być wiele. Najczęściej jednak zaburzenie to związane jest z długotrwałym stresem lub chorobami psychicznymi, w tym między innymi schizofrenią, psychozą lub rozdwojeniem jaźni. Oznacza to więc, że stan ten może być wynikiem traumatycznych przeżyć, takich jak regularna przemoc, wypadek lub utrata bliskiej osoby, a także może być związany z uwarunkowaniami genetycznymi i środowiskowymi, które mogą tworzyć warunki sprzyjające rozwojowi chorób psychicznych. Niekiedy dezintegracja osobowości wynika również z konfliktów wewnętrznych, tożsamościowych lub dylematów moralnych. Na szczęście, pomimo tego, że zaburzenie to nie jest jednostką chorobową, to można je z powodzeniem leczyć, dlatego w przypadku wystąpienia jakichkolwiek objawów je przypominających stan ten wymaga konsultacji, a następnie pomocy specjalisty.

Proces leczenia dezintegracji osobowości wygląda podobnie do leczenia innych zaburzeń osobowości. Oznacza to więc, że podstawą jest tutaj regularna psychoterapia, którą czasem uzupełnia się farmakoterapią. W tym wypadku podjęcie indywidualnej lub grupowej psychoterapii jest zatem pierwszym krokiem do wyjścia z tego zaburzenia. Takie spotkania pomogą zrozumieć stan, w którym dany pacjent się znajduje, w wyniku czego będzie można przepracować go z terapeutą. Oczywiście w całym leczeniu bardzo ważne jest też wsparcie bliskich, bowiem poczucie zrozumienia i bezpieczeństwa, a także akceptacji przez nich może znacząco ułatwić cały proces. Jeżeli jednak same spotkania ze specjalistą nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, konieczne może być włączenie również środków farmakologicznych, które są stosowane przede wszystkim w przypadku stanów lękowych, zaburzeń lękowych oraz stanów depresyjnych. Wtedy taka terapia polega na wyciszeniu i uspokojeniu, a jej kolejnym etapem jest próba wyleczenia objawów dezintegracji osobowości.

Tak jak wspomnieliśmy, pierwszym krokiem do wyleczenia dezintegracji osobowości jest podjęcie indywidualnej lub grupowej psychoterapii. Zaburzenie to można bowiem z powodzeniem przepracować, ale do tego niezbędne jest niezwłoczne podjęcie terapii od razu po zauważeniu objawów. Wówczas terapeuta pomoże zrozumieć przyczyny dezintegracji, zidentyfikować sprzeczne elementy osobowości oraz wspomoże pracę nad ich ponowną integracją, a także może również pomóc w poradzeniu sobie z traumą lub innymi przyczynami ów zaburzenia. Tutaj warto jednak wiedzieć, że dezintegracja osobowości nie zawsze jest negatywnym zjawiskiem, ponieważ w niektórych sytuacjach może stanowić naturalny etap rozwoju osobistego, zwłaszcza u młodych osób, które dopiero próbują zrozumieć własne wartości. Mimo to, taki stan może prowadzić do trwałego i patologicznego rozpadu struktury osobowości, dlatego w przypadku zauważenia jakichkolwiek objawów z nim związanych niezbędna jest konsultacja ze specjalistą.