Neutrofile – czym są i jakie pełnią funkcje w organizmie?

Jakie funkcje pełnią neutrocyty i co oznacza ich podwyższony lub obniżony poziom?

Neutrofile, czyli neutrocyty, to najliczniejsza grupa białych krwinek układu odpornościowego. Odpowiadają one za rozpoznanie wrogich patogenów i ich wyeliminowanie, w związku z czym ich odpowiedni poziom jest bardzo ważny dla zdrowia każdego człowieka. Oznacza to, że zarówno zbyt niski, jak i zbyt wysoki poziom neutrofili może świadczyć o wielu groźnych chorobach. Jakie więc dokładniej są normy? Czym konkretniej ą neutrofile i jaką rolę odgrywają w organizmie człowieka? Tego właśnie dowiecie się z dzisiejszego artykułu! Zapraszamy do lektury!

Spis treści:
1. Co to są neutrofile?
2. Norma neutrofili w morfologii krwi u dorosłych
3. Norma neutrofili w morfologii krwi u dzieci
4. Jakie badania należy wykonać, aby sprawdzić poziom neutrofili?
5. Na jakie choroby może wskazywać zbyt niski poziom neutrofili?
6. Co powoduje niski poziom neutrofili?
7. Jak podwyższyć poziom neutrofili?
8. Na jakie choroby może wskazywać zbyt wysoki poziom neutrofili?
9. Co powoduje wysoki poziom neutrofili?
10. Podwyższony poziom neutrofili w ciąży
11. Jak obniżyć poziom neutrofili?

Neutrofile, nazywane też neutrocytami lub granulocytami obojętnochłonnymi, to kluczowy element układu odpornościowego człowieka. Jest to rodzaj białych krwinek, których zadaniem jest ochrona organizmu przed infekcjami i chorobami. Są one produkowane w szpiku kostnym i uwalniane do krwiobiegu, skąd po pewnym czasie zostają przetransportowane do tkanek, aby móc jak najefektywniej zwalczać infekcje. To właśnie neutrofile pochłaniają bowiem chorobotwórcze bakterie, wirusy, patogeny i grzyby, a następnie trawią je we wnętrzu komórki. Ich zdolność do szybkiego reagowania na stany zapalne oraz migrację do miejsc infekcji jest więc kluczowa dla zdrowia człowieka. Do tego obok eozynofilów, bazofilów, monocytów i limfocytów, neutrofile należą do populacji leukocytów, stanowiąc około 70% z nich i będąc tym samym najliczniejszą grupą wśród leukocytów.

Badanie neutrofili jest standardowym elementem morfologii krwi. Wykonuje się je w przypadku rutynowych kontroli organizmu oraz przy podejrzeniu wielu chorób. Ich liczba jest obliczana na podstawie całkowitej ilości leukocytów i granulocytów, a norma u osób dorosłych wynosi od 1.5 do 8 tys./µl, czyli procentowo powinny one stanowić 60-70% wszystkich białych krwinek. Jeżeli więc:

• liczba neutrofili wynosi poniżej 1.5 tys./µl, wtedy mamy do czynienia z neutropenią,
• liczba neutrofili wynosi powyżej 8 tys./µl, wtedy mamy do czynienia neutrofilią.

Zrozumienie norm neutrocytów jest kluczowe dla właściwej interpretacji wyników badań krwi, ponieważ na ich podstawie można podejmować ewentualnie decyzje terapeutyczne. Oczywiście wartości te mogą nieznacznie różnić się w zależności od laboratorium, w którym wykonuje się badanie oraz stosowanych metod pomiarowych, dlatego zawsze należy odnosić się do zakresów referencyjnych podanych przez dane laboratorium.

Nieco inaczej wyglądają normy neutrofili u dzieci. Mogą one bowiem różnić się w zależności od wieku, dlatego warto poznać zakres referencyjny:

Norma neutrofili u noworodków:

• bezpośrednio po porodzie – 5 – 21 x 10⁹/l (61%)
• pierwszy tydzień życia – 1.5 – 10 x 10⁹/l (45%)
• drugi tydzień życia – 1 – 9.5 x 10⁹/l (40%)

Norma neutrofili u niemowląt:

• od 1 do 6 miesiąca życia – 1 – 9 x 10⁹/l (35%)
• od 6 do 12 miesiąca życia – 1 – 8.5 x 10⁹/l (32%)

Neutrofile norma u dzieci i nastolatków

• od 1 do 10 roku życia – 1.5 – 8,5 x 10⁹/l (31%)
• od 10 do 16 roku życia – 1.8 – 8 x 10⁹/l (54%)
• powyżej 16 roku życia – 1.8 – 8 x 10⁹/l (57%)

Aby sprawdzić poziom neutrofili wystarczy zwykła morfologia, którą wykonuje się na podstawie pobranej próbki z krwi z żyły łokciowej. Takie badanie robi się na czczo, czyli co najmniej 8 godzin od ostatniego poziomu. Dzięki niemu można sprawdzić między innymi poziom neutrocytów, których norma u osób dorosłych wynosi od 1.5 do 8 tys./µl. Niektóre laboratoria oznaczają również procentową zawartość neutrofili i w takim przypadku za normę przyjmuje się stan, w którym stanowią one około 60-70% wszystkich leukocytów. Wobec tego, jeżeli poziom neutrofili jest zbyt niski lub zbyt wysoki, niezbędna jest konsultacja z lekarzem.

Zbyt niski poziom neutrofili określa się mianem neutropenii i dotyczy on wartości poniżej 1500/µl. Taki wynik może wskazywać następujące choroby i schorzenia:

• infekcja bakteryjną,
• infekcja wirusową,
• niedobór witaminy B12,
• białaczka,
• anemia,
• nadczynność tarczycy,
• akromegalia,
• hipersplenizm,
• zespół Felty’ego,
• zespół Chediak-Higashi,
• niektóre choroby autoimmunologiczne.

Neutropenia to stosunkowo często spotykane zaburzenie. W wielu przypadkach nie musi więc od razu oznaczać choroby. Niekiedy wartość poniżej normy może bowiem być spowodowana przyjmowaniem leków, sterydów, chemioterapii, radioterapii lub zatruciem metalami ciężkimi. Nieco rzadziej, niski poziom neutrofili może dotyczyć również osób dializowanych, a także może wskazywać na rozwijająca się ciążę, a nawet być spowodowany wykonaniem badań w dniu cyklu menstruacyjnego. Biorąc zatem pod uwagę, że normy neutrocytów są ustalone dla całej populacji, po zauważeniu ich zbyt niskiego poziomu najlepiej skonsultować się lekarzem, który na podstawie wywiadu stwierdzi, co może być przyczyną.

Aby podwyższyć poziom neutrofili w organizmie, najpierw trzeba poznać przyczynę ich obniżenia. W tym wypadku niezbędna jest więc konsultacja z lekarzem, który zaleci odpowiednie działania. Najczęściej należą do nich:

• Unikanie czynników ryzyka – ograniczenie przyjmowania niektórych leków oraz ekspozycji na toksyczne substancje wspomoże wzrost poziomu neutrofili.
• Zdrowy jadłospis – dieta bogata w witaminy i minerały wspiera produkcję neutrofili.
• Leczenie infekcji – jeżeli neutrofilia jest wynikiem infekcji, niezbędna jest interwencja antybiotykowa lub antywirusowa, która pomoże podnieść poziom neutrocytów.
• Suplementacja – w niektórych przypadkach lekarz może zalecić przyjmowanie filgrastymy, czyli związku chemicznego, który stymuluje kolonie granulocytów, a tym samym zwiększa poziom neurofili.

Zbyt wysoki poziom neutrofili określa się mianem neutrofilii i dotyczy on wartości powyżej 8000/µl. Taki wynik może wskazywać następujące choroby i schorzenia:

• ostry stan zapalny,
• ostra infekcja,
• ostry krwotok,
• ostra hemoliza.
• białaczka,
• choroba nowotworowa,
• dna moczanowa,
• mocznica,
• niedokrwistość hemolityczna,
• zespół Cushinga,
• nadczynności kory nadnerczy.

Neutrofilia jest raczej rzadko spotykamy zaburzeniem, ale mimo to nie musi od razu oznaczać choroby. Niekiedy może być bowiem efektem zatrucia lekami lub środkami chemicznymi, a także może wynikać ze zbyt długiego stosowania niektórych medykamentów. Nieco rzadziej, zbyt wysoki poziom neutrocytów może być spowodowany również zbyt dużym bólem, lękiem oraz wysiłkiem fizycznym. Biorąc więc pod uwagę, że normy neutrofili są ustalone dla całej populacji, po zauważeniu ich zbyt wysokiego poziomu najlepiej skonsultować się lekarzem, który na podstawie wywiadu stwierdzi, co może być przyczyną.

W trakcie trwania ciąży w ciele kobiety zachodzi wiele zmian i dotyczą one między innymi układu odpornościowego. Podwyższony poziom neutrofili w stanie błogosławionym nie musi więc od razu oznaczać choroby. Nadmierna ilość granulocytów obojętnochłonnych w ciąży jest bowiem naturalnym zjawiskiem, szczególnie w trzecim trymestrze ciąży, kiedy stanowi naturalną odpowiedź organizmu na potrzebę zapewnienia dodatkowej ochrony zarówno matce, jak i dziecku. Mimo to, jeżeli poziom neutrocytów jest znacznie podwyższony, niezbędna będzie konsultacja z lekarzem prowadzącym, aby wykluczyć ewentualną infekcję lub stan zapalny.

Aby obniżyć poziom neutrofili w organizmie, najpierw trzeba poznać przyczynę ich podwyższenia. W tym wypadku niezbędna jest więc konsultacja z lekarzem, który zaleci odpowiednie działania. Najczęściej należą do nich:

• Unikanie czynników ryzyka – ograniczenie ekspozycji na toksyczne substancje wspomoże obniżenie poziomu neutrofili.
• Leczenie infekcji – jeżeli neuropatia jest wynikiem infekcji, niezbędna jest interwencja antybiotykowa lub antywirusowa, która pomoże podnieść obniżyć neutrocytów.
• Zmiana leków – jeżeli zbyt wysoki poziom neutrofili jest spowodowany przyjmowaniem leków, lekarz prowadzący może je zmienić na inne, aby obniżyć poziom neutrocytów.
• Unikanie stresu – redukcja stresu zarówno fizycznego, jak i emocjonalnego może pomóc obniżyć poziom neutrofili.
• Wyleczenie stanów zapalnych – w przypadku wystąpienia w organizmie stanu zapalnego, niezbędne jest jego wyleczenie, dzięki czemu zredukuje się liczbę neutrofili.

Zapraszamy też do lektury innych artykułów z kategorii zdrowie, w której między innymi podpowiadamy jak szybko podnieść poziom żelaza we krwi oraz wyjaśniamy jaki poziom żelaza w organizmie jest niebezpieczny.