Zespół policystycznych jajników – objawy, przyczyny, leczenie

Jak wygląda zespół policystycznych jajników?

Zespół policystycznych jajników to dolegliwość, która niesie ze sobą wiele niepokojących objawów i dotyka przede wszystkim kobiet w wieku rozrodczym. Jest to zaburzenie endokrynologiczne, które bardzo często objawia się w sposób nieprzypominający choroby. W niektórych przypadkach może prowadzić do niepłodności, a oprócz tego jest przyczyną zaburzeń metabolicznych oraz hiperandrogenizacji. Jak więc rozpoznać to schorzenie, jakie są jego przyczyny i jak leczyć zespół policystycznych jajników? Tego dowiecie się z dzisiejszego artykułu! Zapraszamy do lektury!

Spis treści:
1. Zespół policystycznych jajników – co to znaczy?
2. Zespół policystycznych jajników – badania i diagnoza
3. Zespół policystycznych jajników – objawy
4. Zespół policystycznych jajników – leczenie
5. Zespół policystycznych jajników – jaki lekarz pomoże?
6. Zespół policystycznych jajników a ciąża

Zespół policystycznych jajników, czyli PCOS (z ang. Polycystic Ovary Syndrome), to zespół zaburzeń hormonalnych, które mają negatywny wpływ na funkcjonowanie jajników, co finalnie prowadzi do braku owulacji. Co prawda, powstają w nich pęcherzyki, w których dojrzewa komórka jajowa, ale zazwyczaj nie wydostaje się ona do jajowodu. Takie schorzenie najczęściej występuje u kobiet w wieku rozrodczym (dotyczy około 15% z nich), a jego rozpoznanie wymaga spełnienia 2 z 3 poniższych kryteriów:

• zaburzenia owulacji, czyli rzadkie owulacje lub ich brak,
• jajniki policystyczne w obrazie USG,
• hiperandrogenizm, w którym uwzględnia się wrodzony przerost nadnerczy, zespół Cushinga,
• hiperprolaktynemię, akromegalię, niedoczynność tarczycy oraz guzy produkujące androgeny.

Zespół policystycznych jajników nazywany jest również zespołem wielotorbielowatych jajników, drobnotorbielkowatych jajników lub zespołem Steina-Leventhala.

Jak wyglądają badania i diagnozowanie zespołu policystycznych jajników? Najczęściej wykonuje się badanie USG, w którym widać, czy objętość jajnika jest powiększona oraz czy występują na nim torbiele. PCOS można rozpoznać, gdy objętość jajnika przekracza 10 cm3 lub jeżeli w jajniku znajduje się 20 pęcherzyków o średnicy od 2 do 9 mm. Dodatkowo wykonuje się również badania hormonalne krwi, w których istotne jest oznaczenie wolnego testosteronu, androstendionu, DHEA-S, SHBG. Na ich podstawie można określić, czy w organizmie dochodzi do zaburzeń hormonalnych, które mogą pojawiać się u kobiet w wieku rozrodczym.

Do najczęstszych objawów występujących u kobiet zmagających się z zespołem policystycznych jajników zaliczamy:

• nieregularne miesiączki lub ich brak,
• nieuzasadnione przybieranie na wadze (szczególnie w talii),
• nasilony trądzik,
• nadmierne owłosienie na twarzy, udach, pośladkach i plecach,
• podwyższony poziom cukru we krwi,
• kłopoty z zajściem w ciążę,
• nadciśnienie tętnicze,
• przerzedzone włosy,
• mikrotorbiele w jajnikach,
• rogowacenie ciemne, czyli ciemne plamki na skórze.

Leczenie zespołu policystycznych jajników jest bardzo trudne. Najczęściej walczy się więc z jego skutkami, czyli zaburzeniami hormonalnymi. W takim wypadku niezbędne jest przyjmowanie leków antyandrogenowych oraz dwuskładnikowych tabletek antykoncepcyjnych. I choć sama terapia ma charakter długotrwały, to przynosi jednak wiele korzyści, takich jak zmniejszenie objętości jajników, uregulowanie cyklu miesięcznego oraz przywrócenie możliwości zajścia w ciążę po odstawieniu tabletek antykoncepcyjnych.

Należy jednak zaznaczyć, że zespół policystycznych jajników jest chorobą, której nie można całkowicie wyleczyć. Oznacza to, że kuracja powinna być dobrana przede wszystkim do potrzeb osoby zmagającej się z tym schorzeniem. Dotyczy to szczególnie osób, które planują powiększenie rodziny, ponieważ od tego zależy wybrana metoda leczenia.

Jaki lekarz zdiagnozuje i wdroży leczenie zespołu policystycznych jajników? Na początek należy udać się do internisty, który skieruje do ginekologa lub endokrynologa. W przypadku wizyty u ginekologa skierowanie nie jest potrzebne, natomiast aby zapisać się do endokrynologa będzie niezbędne. Alternatywą jest leczenie prywatne, gdzie można skorzystać z porady lekarza o podwójnej specjalizacji, czyli ginekologa-endokrynologa. Taki specjalista będzie mógł spojrzeć szerzej na chorobę, a następnie wdrożyć leczenie, które umożliwi zniwelowane objawów zespołu policystycznych jajników oraz wspomoże regularnie gospodarki hormonalnej.

Leczenie zespołu policystycznych jajników może zając nawet kilka lat. W takim wypadku, gdy pacjentka planuje ciążę, niezbędne jest przerwanie terapii, najczęściej po kilku miesiącach od jej rozpoczęcia. Bywa, że ten czas wystarcza, aby stan hormonalny osoby zmagającej się z chorobą poprawił się na tyle, aby doszło do uwolnienia dojrzałej komórki jajowej i do zapłodnienia. W niektórych przypadkach konieczne jest jednak podanie leków stymulujących jajeczkowanie. Warto również zaznaczyć, że kobieta, u której leczenie rozpocznie się we wczesnym stadium ma spore szanse na ciążę i urodzenie dziecka. W tym wypadku terapia powinna zostać rozpoczęta jak najwcześniej, ponieważ objawy zespołu policystycznych jajników nasilają się z wiekiem, przez co wraz z upływem czasu można mieć problemy z poczęciem.

Zapraszamy też do lektury innych artykułów z kategorii choroby, w którym między innymi wyjaśniamy jak objawia się autyzm wysokofunkcjonujący oraz na czym polega zespół Aspergera.